Ördek Sendromu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Sosyal medya kullanımın artmasıyla birlikte bireysel ya da toplumsal birçok davranış değişikliği yaşanıyor. Ördek sendromu da bunlardan birisi. Son yıllarda adından sıkça söz edilen bu sendrom, temelde kişideki davranış bozukluğunu ve kaygı durumunu öne çıkarmaktadır. Zira internet uygulamaları üzerinden bireyler beğenilme ve taktir edilme dürtüsüyle hiç olmadıkları bir kimliğe bürünebiliyorlar.

Uzmanlar sosyal medya üzerinde yapılan paylaşımları incelediğinde ortaya ciddi bir sorunsal çıktı. Bu paylaşımlarda sergilenen duygular gerçek benliğe mi ait yoksa idealize edilmiş bir benliği mi temsil ediyor. Çağın en büyük sorunu bireylerin kendilerini hiç olmadıkları gibi göstermek ve hiç hissetmedikleri duyguları başkalarına sergilemek. Zaten kullanıcılar İnstagram ve Facebook gibi platformlarda gezinirken sürekli ‘ne kadar da mutlular’ gibi bir düşünceye kapılmaktadır. Sahi, ne kadar mutlular? İşte ördek sendromu tam da bu sorunun kendisidir. Sahiden gösterdiğimiz kadar mutlu muyuz? Değilsek ve öyleymiş gibi davranıyorsak duck sendromu ile karşı karşıyayız demektir.

Ördek Sendromu Nedir?

Psikoloji alanında çok daha karmaşık bir anlamı olsa da temelde ördek sendromu nedir? sorusunun yanıtı; bireyin olmadığı gibi davranması ve bunu sosyal medya aracılığıyla topluma sergilemesidir. Kimi insan psikolojisi ne kadar negatif durumda olursa olsun bunu çevresine asla yansıtmaz. Haliyle dışarıdan bakan kişiler de onun çok mutlu olduğunu düşünür. Bu düşüncenin tetiklenmesine sebep olmak, ördek sendromunun en belirgin tanımıdır.

Kendini yetersiz görmeyi bırak! Sen, en çok kendin olduğunda güzelsin.

Aslında bu davranışların temelinde zahmetsizce edinilmiş bir mutluluk ve bir başarı hissiyatı vardır. Karşı taraf doğruca bu hissiyata kapılır ve bu kişilerin gerçekte ne gibi duygular yaşadığını asla bilemez. Tıpkı göldeki ördeğin hikayesi gibi. O halde bu sendroma neden ‘duck’ yani ördek dendiğini hikayesiyle birlikte anlatalım.

Ördek Sendromu Hikayesi

Gölde yüzen ördeğe bakan bir çocuk, onun suyun üzerinde ağır ve sakin süzülüşüne bakar. Onun o muhteşem gidişi çocuğun ilgisini çeker ve babasına “nasıl da güzel ilerliyor baba, hiç hareket etmeden ve usulca…” der. Babası da güler ve ona şöyle der; “bak oğlum, o suyun görünen kısmı. Aslında böyle süzülmek için ördek suyun altında ayaklarıyla yoğun bir çaba sarf ediyor.” İşte ördek sendromu hikayesi bu şekilde ortaya çıkmıştır. Hayat da tıpkı ördeğin süzülmesi gibidir, hiçbir zaman asıl gerçek ördeğin zahmetsizce yüzmesi değil, suyun altındaki çabasıdır.

Günümüzdeki sosyal medya kullanımlarındaki durum da tam olarak budur. İnsanların sürekli paylaştığı resim ya da videolara bakıyor ve zahmetsizce kazanılmış bir mutluluk hissine kapılıyoruz. Bu da bizi zamanla mutsuzluğa ve kaygı bozukluğuna sürüklüyor. Başkalarının yapay mutluğunda kendi mutsuzluğumuzu buluyoruz. Böyle bir sorunsal, bilim adamları tarafından ördek sendromu olarak ifade edilmektedir.

Ördek Sendromu Belirtileri

Her psikolojik vakanın kendini gösterdiği bazı belirtiler bulunur. Ördek sendromu belirtileri de aslında gayet kolay tespit edilebilir düzeydedir. Bunu yaşayan kişi, eğer bu konu hakkında bilgi sahibi olmaz ise kendisinde böyle bir problemin olduğunu bulmakta zorlanabilir. Zira sosyal medyanın illüzyonundan uzaklaşıp kendimizi izlemek günümüzde oldukça zor bir uygulama. Peki ne gibi semptomları var? İşte detaylar…

Bir insanda ördek sendromu olduğuna dair belirtiler:

• Mutluluk ifade eden bir paylaşım gördüğümüzde mutsuz oluyorsak,
• İnsanların neşesini zahmetsiz ve kolay erişilmiş hissediyorsak,
• Eğlenen bir kimse ile kendimizi kıyaslarsak,
• Başkalarını gözlemlediğimizde çok sık ‘keşke’ diyorsak,
• Çok sık beğenilme arzusuna kapılıyorsak,
• Mutlu olmadığımız halde mutlu görünmeye çalışıyorsak,
• Kısacası sosyal medyada kendimiz gibi davranmıyorsak.

Ördek Sendromu Çocuklarda Görülür mü?

Bunun kimde görüleceği çok sık merak edilse de belli bir kalıba sokmak mümkün değil. Zira herkes de görülme olasılığı var. Yaş sınırı da yok. Özellikle de sosyal medya kullanımında yaş seviyesinin çok altlara düşmesi, günümüzde çocuklarda da sık görülmesini tetikliyor. Hatta en büyük risk grubu için 7 ila 18 yaş aralığını göstermek mümkün. Psikologlar çocuklarda ördek sendromu belirtilerini gözlemenin ebeveynler için önemli bir sorumluluk olduğu vurgulamaktadır.

Ördek Sendromu Tedavisi

Son yıllarda sosyal medya kullanımın artmasıyla birlikte bu sendroma yakalana kişilerin sayısı da hayli arttı. Yaş seviyesinin çok altlara düşmesi de aileleri endişelendiren bir durum. Bu da ördek sendromu tedavisi var mı? sorunsalını sıklıkla karşımıza çıkarıyor. Psikologlar ve pedagoglar tarafından bir dizi tedavi yöntemi uygulanmaktadır. Fakat sürecin pozitif yönde ilerlemesi için öncelikle bireylerin bu sorunu kabul etmeleri ve kararlı olmaları gerekir.

Mutsuzluk ve üzüntü duygularının ön plana çıktığı bu sendromdan kurtulmak için bireyin kendi öz iradesine güvenmesi önemli bir detay. Her şeyden önce insan kendisini sevmeli ve bulunduğu koşullara uygun bir davranış ve karakter sergilemeli. En temel çözüm yollarından birisi de sosyal medya kullanımını azaltmak, hatta mümkünse tamamen kullanımı bırakmaktır. Başkalarının yansıttığı duygu, düşünce ve davranışların takibi bırakılırsa, bireyler de üzüntülerinden kurtulabileceklerdir. Ayrıca yaşamın içine karışmak, her zaman gerçek duygular ile karşılaşmanın bir formülüdür.

Çocukların Sosyal Medya Kullanımı Ördek Sendromunu Tetikler mi?

Çocuk yaşta sosyal medya kullanımının faydaları olduğu gibi dezavantajları da var. Kontrolsüz kullanımlar psikolojik ve davranışsal bozukluklara sebep olabiliyor. Üstelik bu sorunlar uzun vadede kalıcı bir hale gelebiliyor. Aşırı ve ebeveyn kontrolü olmadan kullanılan sosyal medya uygulamaları ördek sendromunu tetikleme potansiyeli taşır. Özellikle de 16 yaşından küçük çocuklarda bu risk daha fazla olduğu için ördek sendromu ciddiye alınmalı. Bu yüzden ebeveynler olarak bu hususta dikkat etmekte fayda var.

Son olarak unutulmamalıdır ki hayatta hiçbir şey göründüğü kadar basit değildir. Bazen görünen bir mutluluğun bir tebessümün altında uzun yılların çabası olabilir.

Hazırlayan: Osman İlhan

İlginizi Çekebilir: Kamp Festivalleri 2022